Vrijdag, 26 september 2025 | Ik wandel door de smalle straten van het historische centrum van Málaga en kom aan bij het Museo CarmenThyssen Málaga. Het museum ligt verscholen achter elegante gevels, midden in de drukte van winkels, terrassen en pleinen. Zodra ik het binnenplein betreed, verandert de sfeer: het rumoer van de stad maakt plaats voor een rustige, bijna intieme stilte. Ik sta even stil bij de witte muren en zuilengalerijen rond het patio, een prachtig voorbeeld van Andalusische architectuur. De combinatie van geschiedenis en kunst kondigt zich al aan, nog voordat ik mijn entreekaart scan.
De collectie in vogelvlucht
Het museum is gewijd aan de Andalusische schilderkunst van de 19e en vroege 20e eeuw, aangevuld met enkele meesterwerken uit eerdere perioden. Terwijl ik door de zalen beweeg, merk ik hoe zorgvuldig de werken zijn gerangschikt. Het is geen toevallige verzameling schilderijen, maar een chronologisch en thematisch verhaal. Ik zie hoe de Spaanse schilderkunst zich ontwikkelt, hoe populaire thema’s zoals landschappen, religie en het dagelijks leven steeds opnieuw een eigen vorm krijgen.
De collectie is afkomstig uit de privéverzameling van Carmen Thyssen-Bornemisza, die niet alleen een groot aantal werken heeft bijeenbracht, maar ook bewust het accent legt op Andalusië. Dat maakt de beleving hier uniek, want ik ontdek schilderijen die ik niet in de grote musea van Madrid of Barcelona tegenkom.
Oude meesterwerken
Ik begin mijn route bij de werken uit de Oude Meesters-collectie. In de eerste zalen kom ik schilderijen tegen uit de 16e en 17e eeuw, vaak religieus van aard. Donkere doeken, stralende lichtaccenten en krachtige composities trekken mijn aandacht. Het zijn schilderijen die sfeer en devotie ademen. Ik merk hoe ze de toon zetten voor alles wat later komt: religie en traditie blijven in Andalusië immers lang een belangrijke rol spelen in de beeldende kunst.
Costumbrismo en het dagelijks leven
Vervolgens wandel ik de zalen in die gewijd zijn aan het costumbrismo, een richting waarin kunstenaars volksleven en lokale tradities uitbeelden. Hier word ik echt meegenomen naar het Andalusië van de 19e eeuw. Ik zie taferelen van boerinnen op markten, muzikanten die gitaar spelen, en kleurrijke feestdagen. Het is alsof ik even deel uitmaak van die wereld.
Wat me treft, is hoe belangrijk dit genre is voor de culturele identiteit van de streek. De kunstenaars leggen niet alleen mensen vast, maar ook gebruiken en emoties. Ik blijf staan bij een schilderij waarop een feest wordt afgebeeld. De precisie waarmee de kledij in beeld is gebracht fascineert me. De schilder weet een volksgebeuren en een religieuze aura tegelijk te vangen.
Romantische landschappen
Verderop wacht een zaal vol romantische landschappen, waarin het ruige karakter van Andalusië zichtbaar wordt. Diepe kloven, glooiende heuvels, verlaten hoogvlaktes en pittoreske dorpjes zie ik hier in levendige kleuren weergegeven. Ik merk hoe kunstenaars van buiten Spanje gefascineerd raken door dit landschap: voor hen is het exotisch, bijna mystiek.
Ik herken in deze schilderijen het Andalusië dat ik deels zelf wandelend en reizend ervaar: dramatische contrasten, helder licht en een rust die tegelijk overweldigend en inspirerend is. Dit gedeelte van de collectie toont hoe natuur een artistieke inspiratiebron blijft en hoe de blik van de schilder bepaalt hoe ik het landschap lees.
Oriëntalisme en exotiek
Het volgende onderdeel voert me naar het oriëntalisme. Dit genre beeldt Noord-Afrikaanse en Moorse invloeden uit, vaak in een sfeer van mysterie. Prachtige architectuurfragmenten, hofscènes en exotische kleding komen voorbij. Ik voel hoe de schilders spelen met het verlangen naar het onbekende en het contrast tussen Oost en West.
De schilderijen zijn rijk aan detail: ingewikkeld tegelwerk, kleurrijke stoffen en donkere interieurs vol contrast. Ik realiseer me dat Málaga zelf, als stad met een nasleep van Moorse geschiedenis, deze kunst nog aansprekender maakt. Terwijl ik om me heen kijk, lijkt het Alcazaba van buiten de muren door te klinken in deze schilderijen.
Andalusische moderniteit
Na de rijke schakeringen van 19e-eeuwse genres kom ik in zalen die de moderniteit van de 20e eeuw laten zien. Hier veranderen composities en kleuren. De wereld wordt abstracter, expressiever. Kunstenaars spelen met vorm, laten perspectief los en kiezen voor nieuwe technieken. Het is een spannende overgang, omdat ik nog de echo’s voel van de traditie, maar tegelijk zie hoe Spaanse kunst langzaam aansluiting krijgt bij internationale avant-garde stromingen.
De schilderijen zijn vaak minder beschrijvend en meer suggestief. Ik neem de tijd om de verschillen en gelijkenissen in me op te nemen: waar een costumbrista nog een processie concreet afbeeldt, toont een moderne schilder dezelfde gebeurtenis door kleurvlakken en beweging.
Het gebouw als kunstwerk
Behalve de schilderijen zelf, is ook het gebouw van het museum een kunstwerk. Het is gevestigd in het Palacio de Villalón, een 16e-eeuws paleis dat met zorg is gerestaureerd. Terwijl ik van zaal naar zaal loop, valt mijn blik regelmatig terug op de patio en de stijlvolle houten plafonds. Oude architectuur en moderne presentatie wisselen elkaar voortdurend af. Ik voel me in een ruimte waar de geschiedenis niet verdrongen wordt, maar juist samenvalt met de kunst.
Afsluiting in de museumshop
Na ruim twee uur ronddwalen besluit ik mijn bezoek af te sluiten in de museumwinkel. Ook hier word ik verrast. Er liggen niet alleen catalogi en kunstboeken, maar ook lokale kunstobjecten, keramiek en design. Het is een toegankelijke manier om iets tastbaars mee naar huis te nemen, een herinnering aan de veelzijdigheid van de Andalusische kunst.
Als ik weer buiten stap, valt de late middagzon op de witte muren van het paleis. Het drukke geluid van het centrum vult opnieuw mijn oren. Het voelt alsof ik vanuit een verstilde tijdscapsule terugkeer in het bruisende Málaga, rijker aan indrukken en verhalen dan bij binnenkomst.
Klik op de links voor de foto impressie en/of het fotoalbum van mijn bezoek aan het fraaie Museo CarmenThyssen Málaga.
Impressie
